بازگشت
از شاخه هاي درخت زيتون خون جاريست!
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

طي هفته گذشته فلسطين بار ديگر گرفتار در گيري خونين داخلي بود و اين در گيري ها هنوزهم به طور كامل مهار نگرديده است. بيش از چهل نفر طي يك هفته اخيري ميان جناح هاي رقيب جنبش هاي فتح و حماس كشته شده اند. طي چندروز كه از اين جنگ داخلي مي گذرد چندين بارميان آتش بس برقرار گرديده و دوباره نقض گرديده است.ادامه اين در گيري ها سبب شده است كه تلاش هاي پادشاه عربستان و سوگندي كه رهبران فلسطين در سه ماه پيش در مكه ياد كرده بودند، زير سئوال برود.

اين در گيري ها سبب شده است كه انسان با اندوه و تاسف از خود سئوال كند كه به راستي اين مردم كي به آرامش و صلح خواهد رسيد؟ اين مردم چه گناهي دارند كه اسرائيل با بهانه هاي مختلف باراني از بمب و گلوله را بر سر اين مردم روانه مي كند و روزي ديگر جناح هاي فلسطيني درگير جنگ خونين با يك ديگر مي شوند، آن هم ميان مبارزاني كه هريك افتخارات مبارزان بزرگي چون مرحوم ياسرعرفات ، شهيد عزالدين قسام و شهيد شيخ احمد ياسين را بر سينه مي كوبند. براستي براي كساني كه خود را پيرو چنين مبارزاني مي دانند خون ريزي و عقده گشايي هاي افسارگسيخته و خونين جاي شرم و خجالت نيست؟ به راستي چرا مبارزات آزادي خواهانه مردم فلسطين به چنين روزي گرفتار شده است و آيا هردو جناح در گير با اين در گيري هاي خونين شادي و سرور را بر لبان دشمن سرسخت شان اسرائيل جاري نمي كنند؟ وقتي به در گيري هاي جناح هاي فلسطيني نگريسته مي شود اين سئوال مطرح مي شود كه به راستي چرا روند مبارزه گاهي اوقات به چنين نشيبي مرگ بار دچار مي شود وعلت آن چيست، بسياري از مبارزات چنين بوده است و لاقل يك يا دو بار دچار اختلافات خونين گرديده و نشيب مرگبار را تجربه تلخ كرده اند، البته گروههاي فلسطيني به دليل مبارزات طولاني شان چندين بار گرفتار چنين اختلافات خونين داخلي شده اند، اما اين انتظار و جود داشت كه با توجه به تجربيات تلخ مبارزات مردم فلسطين، ديگر به اختلافات خونين دست نزنند و دچار جنگ داخلي نشوند، اما متاسفانه توطئه هاي دشمن، فشارهاي بين المللي، لجبازي و پافشاري خارج از منطق وبدوراز منافع ملي مردم فلسطين، سبب شعله ور شدن جنگ داخلي در فلسطين گرديده است.

جنبش حماس كه در ابتدا از جوانان انقلابي به رهبري معنوي شيخ احمد ياسين شكل يافته بود، در پي مبارزات دامنه داري كه با اسرائيل انجام داد ولااقل دو انتفاضه را رهبري كرد، محبوبيت زيادي در ميان توده هاي مردم فلسطين پيداكرد و در انتخابات مارچ  2006 اكثريت كرسي هاي پارلمان فلسطين را بدست آورد، ازآن جايي كه قوه مجريه  توسط پارلمان انتخاب مي شود، اسماعيل هنيه از جنبش حماس دولت فلسطين را تشكيل داد، اين دولت از همان آغاز با چالش هاي فراواني دچاربود و از شناسايي رژيم اسرائيل خوداري كرد.

 در واكنش به اين عمل، كمك هاي بين المللي براي فلسطينيان قطع شد و دولت حماس به انزواي سياسي و فشارهاي اقتصادي شديد گرفتار گرديد.اسرائيل نيز حملات گسترده خود را برنوارغزه و كرانه باختري رود اردن تشديد كرد و بار ديگراسرائيل  به غزه تجاوز كرد و بخش هاي آن را به تصرف خود درآورد  و در اين حملات هزاران فلسطيني جان خود را از دست دادند و دستگيري هاي گسترده طرفداران و اعضاي برجسته حماس را آغاز نمود.

 سر انجام پس از چند ماه تحريم كمك ها و انزواي سياسي دولت حماس، اثرات خود را در داخل فلسطين گذاشت و مردم عليه دولت اسماعيل هنيه دست به تظاهرات زدند و خواهان معاش و حقوق عقب مانده شان شدند. اين تظاهرات سبب تنش و اختلاف ميان جنبش آزدي فلسطين( فتح) و حماس گرديد و اكنون نزديك به يك سال است كه اختلافات ميان اين دو جنبش به جاي آن كه كاهش پيدا كند روز به روز بيشتر مي گردد و در پي هر نشست صلحي كه بر گزار مي شود طولي نمي كشد كه در پي يك عمل تحريك آميز بار ديگر بر دامنه اختلافات و درگيري ها افزوده مي شود.تا كنون چندين نشست براي حل منازعات دو طرف برگزار شده است، اما هيچ يك از دوطرف از خواسته هاي شان كوتاه نيامده است. مهمترين نشست در اواخر تابستان سال گذشته ميان حماس و فتح بر گزار شد، موضوع اصلي اين نشست تشكيل دولت وحدت ملي بود، تا راه چاره اي در برابر تحريم ها و انزواي دولت فلسطين پيدا كنند، جنبش فتح به رهبري محمود عباس ، خواهان تشكيل دولت تكنوكرات بود كه اين دولت به نحوي رژيم اسرائيل را به رسميت بشناسد و كمك هاي بين المللي دوباره به سوي فلسطين سرازير گردد و مذاكرات صلح و حل منازعه اسرائيل و فلسطين از سر گرفته شود. اما حماس با هر نوع شناسايي اسرائيل سر باز زد و دامنه اختلافات روز به روز گسترده تر شد و بخصوص پس از به اسارت در آوردن سرباز اسرائيلي توسط حماس، برفشارهاي بين المللي و انزواي دولت حماس افزوده شد.

فشارهاي اقتصادي براي چندمين بار سبب تظاهرات و اعتراضات عليه دولت اسماعيل هنيه شد و كار به در گيري هاي خياباني ميان طرفداران حماس و فتح كشيده شد و در نتيجه آن چندين نفر زخمي گرديند، انفجارموتر اسماعيل هنيه كه درآن محافظ وي كشته شد و نيز در خواست محمود عباس براي  برگزاري انتخابات زود رس، دامنه اختلافات را ميان حماس و فتح به اوج رساند و مذاكرات ميان دو طرف قطع گرديد.

بي اعتمادي ميان دوطرف سبب شد كه دولت حماس در كنار نيروهاي امنيتي فلسطين نيروي جديد را به نام «نيروی اجرايی» تشكيل بدهد و در گيري هايي كه ميان دوطرف رخ داد نيروهاي امنيتي از فتح  در مقابل نيرو هاي تازه تشكيل حماس، حمايت كرده است و اين تنش هاي نظامي سبب گرديد كه حماس در آغاز سال ميلادي تصميم به گسترش نيروهايش گرفت و محمود عباس خواهان انحلال نيروهاي نظامي حماس و ادغام آن به نيروهاي امنيتي گرديد، اين اظهارات زماني صورت گرفت كه نيروهای حماس به خانه  جنرال محمد غريب، يکی از فرماندهان ارشد امنيتی در غزه حمله کردند و او را که از اعضای سرويس امنيتی وفادار به محمود عباس بود همراه با چند گارد محافظش به قتل رساندند و روز بعد نيز مردان مسلح شيخ عبدالناصر از وابستگان به گروه فتح را پس از دعوت به صلح و آرامش، در نوارغزه به قتل رساندند و در نتيجه خشونت سراسر فلسطين را فراگرفت و  در ششم جنوري 2007 گروههاي مسلح رقيب در نوار غزه و كرانه باختري رود اردن به جان هم افتادند كه در نتيجه اين در گيري ها حد اقل 13 نفر از هردو طرف كشته شدند در پي اين خشونت ها بار ديگر تلاش هايي صورت گرفت تا هر دو جناح را به پاي ميز مذاكره بكشانند تا از درگيري هاي داخلي و اختلافات روز افزون داخلي كاسته شود، اما خشونت ها در دومنطقه خود مختار فلسطيني طوري بود كه كنترول خشونت ها از اختيار رهبران سياسي هردو جناح  خارج شده بود وابتکار عمل به دست گروه های متعدد شبه نظامی و رهبران قبايل افتاده بود. تعدد گروه های شبه نظامی و وابستگی آنان به قبايل گوناگون در نوار غزه و کرانه باختری، باعث انتقام جويی هاي خونين گرديدكه  چند روز در گيري در ماه  جنوري دست كم 30 ازنفر فلسطينيان ميان خود شان كشته شدند. همزمان با تلاش هايي كه براي مذاكرات ديگري ميان حماس و فتح ، صورت مي گرفت تا فلسطين را از اين بحران خونين نجات بدهند. ولي در چنين وضعيتي جنبش فتح به بهانه جشن سال گرد تاسيس فتح  دست به راه پيمايي و نمايش قدرت مردمي زد،هزاران نفر از طرفداران سازمان فتح در استاديوم ورزشی غزه گرد آمددند و به سخنان محمد دحلان از سران اصلی فتح گوش دادند،آقای دحلان افراد مسلح وابسته به حماس را "قاتل" خواند و گفت که آنها از مجازات در امان نخواهند ماند و شركت كنندگان در اين استد يوم نيز عليه حماس شعار دادند و از محمود عباس حمايت كردند.

به دنبال اين خشونت ها تلاش هاي بين المللي براي خاموش كردن جنگ در نوارغزه شدت بيشتري به خود گرفت،اتحاديه کشورهای عرب، سازمان کنفرانس اسلامی و شماری از نهادهای سياسی عرب خواهان خاتمه درگيری ها شده اند. جنبش اخوان المسلمين مصر در يك واكنش تند و انتقاد از هردو طرف در گير ادامه برخوردهای خشونت آميز  را شرم آور خواند و خواهان آتش بس فوري گرديد. آلوارو دسوتو فرستاده ويژه سازمان ملل  در خاور ميانه نيزاز تمام جناح هاي در گير خواست که سلاح  هاي شان را به زمين بگذارند. جناح هاي در گيري در برابر هر دعوتي آتش بس برقرارمي كردند اما و پس از لحظه اي دوباره آن را نقض مي نمودند. درهمين زمان نمايندگان گروه چهارجانبه متشکل از روسيه، آمريکا، سازمان ملل و اتحاديه اروپا در واشنگتن تشکيل جلسه دادند و نسبت به خشونت های نوارغزه ابراز نگرانی کردند و ياد آور شدند كه اين در گيري ها صلح در خاور ميانه را به مخاطره مي اندازد.

در يك ابتكار جديد ملك عبدالله پاد شاه عربستان با ارسال نامه اي به سران فتح و حماس آنان را به باد انتقاد قرار داد و ياد آور شد كه: آنچه در سرزمين منزه فلسطينی می گذرد مايه ننگ است، که تاريخ افتخارآميزمبارزات ملی مردم فلسطين را لکه دار کرده است. و از آنان خواسته است كه آتش بس را رعايت كرده و براي ادامه گفتگوها به مكه سفر نموده و براي يك راه حل جديد جهت برون رفت از بحران فعلي در خانه خدا تلاش كنند.آنان اين دعوت را پذيرفتند و سران هر دو جنبش فلسطيني به مكه شفر كردند و پس از چند روز مذاكره و گفتگو سر انجام به يك توافق همه جانبه در باره آتش و تشكيل دولت وحدت ملي در هفتم فبروري 2007 دست يافتند.

در اين توافقنامه اسماعيل هنيه همچنان به عنوان نخست وزير فلسطين باقي ماند، جنبش حماس موضع نسبتا نرم در قبال رژيم اسرائيل گرفت، اما از شناسايي دولت اسرائيل خود داري كرد. تشكيل دولت جديد وحدت ملي فلسطيني، سبب شد كه بسياري از كشورهاي غربي از اين طرح استقبال كنند، هر چند كه آمريكا و اسرائيل نارضايتي خود را از اين دولت اعلام داشت و آماده همكاري با اين دولت نگرديد، اما تعدادي كشورهاي اروپايي كمك هاي خود را به مردم فلسطين از سر گرفت، ولي در عين حال بر شرايط گذشته خود مبني به رسميت شناختن دولت اسرائيل پافشاري كردند.  همه كشورهاي عربي و اسلامي اين دولت را برسميت شناختند، هم چنين كشور جاپان كمك هاي خود را  به دولت فلسطين از سرگرفت. با توجه به اين روند انتظار مي رفت كه تنش ها و رقابت ها ميان فتح و حماس به فراموشي سپرده شود و دولت هنيه نيز با موضع گيري محتاطانه خود موقعيت بين المللي خود را تثبيت نمايد، بخصوص كه طرح مصالحه اعراب با اسرائيل كه به صلح عربي شهرت يافته است، ممكن بود زمينه را براي يك صلح پايدار در اين منطقه فراهم مي كرد. اما در گيري خياباني مجدد ميان فتح و حماس بارديگر تشنج را در منطقه تشديد كرد.

 بحران پس ازدوماه و نيم آرامش درغزه زماني آغاز شد كه قراربود نيروهاي امنيتي پوليس با تركيبي از نيروهاي دو جناح تشكيل گردد و اين نيروها امنيت نوار غزه را بدست بگيرند، اما برخي از اين نيروها از پوشيدن لباس هاي يك دست نظامي به عنوان پوليس ملي فلسطين كه در آن ميان نيروهاي حماس و فتح تفاوتي نباشد، خود داري كردند و اين نيروها بدون اين كه لباس يك دست بپوشند به عنوان نيروي امنيتي ونيروهاي وزارت داخله در مناطقي از نوار غزه در روز پنجشنبه مستقر شدند، پس از استقرار نيروهاي شبه نظامي دوطرف در شهرغزه ، تنش در اين منطقه آغازگرديد ودرجمعه شب و روز شنبه  هفته گذشته شهرغزه شاهد درگيري خونين بين نيروهاي شبه نظامي دوطرف بود، اين در گيري در طول هفته ادامه پيدا كردكه در نتيجه تا كنون بيش از 40 نفردر اين در گيري ها از دوطرف و افراد عادي كشته شده اند.

اين در گيري ها بار ديگر طرح صلح اعراب را كه روزنه جديدي براي صلح خاور ميانه به شمار مي رفت، به نااميدي مبدل كرد و مردم فلسطين را درگرداب ديگري از جنگ و اختلافات جناحي گرفتار كرد، رقابت هايي كه حتي سوگند رهبران دو جناح در مكه نيز كار ساز نيافتاد و براي تحيكم قدرت به جان يك ديگر افتاده اند. رقابتي كه هيچ سودي در آن نيست جز زيان و ويرواني و هدر رفتن خون فلسطينيان.

 

 


May 20th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی